Een bladzijde omdraaien en Léonard ontslaan?
Een klein mannetje, Joël Devillet vecht al jaren als een David tegen Goliath om erkend te worden als slachtoffer van het schuldig verzuim van mgr. Leonard. De erkenning komt precies op de 5de verjaardag dat een andere bisschop, mgr. Vangheluwe in Brugge moest aftreden. Mgr. Léonard sprak op 23 april 2010 historische woorden: “Hiermee wil de Kerk een bladzijde omdraaien uit een niet eens zo ver verleden waarin stilte of doofpot verkozen werd.”
Maar wellicht is het mgr. Léonard ontgaan dat er niet één bladzijde in die verkwikkelijke kerkelijke geschiedenis moet worden omgedraaid. Het seksueel misbruikboek is 930 pagina’s dik. En dan heb ik het nog maar enkel over het aantal gekende dossiers in onze werkgroep Mensenrechten in de Kerk.
De uitspraak van de Luikse rechter is een veeg uit de pan voor alle Brusselse en Vlaamse zgn. grote dossiers, die nog steeds niet van de grond komen. Het onderzoek is afgesloten. De stilte blijft hangen in de kelders van ‘Operatie Kelk’. Voor het eerst is beweging. Een aartsbisschop veroordeeld voor schuldig verzuim. Nu de rest nog. En dat zijn dossiers met veel meer namen dan enkel de naam van mgr. Leonard.
De historische bisschoppen zoals Leonard, Danneels, Vangheluwe, Vandenberghe en Hoogmartens, maar ook generale oversten van de toen alom gerespecteerde Vlaamse Congregaties die wereldwijd hun zonen uitzonden, hebben degelijk geïnvesteerd in het opstellen van juridische spitsvondigheden om toch maar Operatie Kelk aan hen voorbij te laten gaan. Zolang ze hiermee doorgaan zal het boek nooit dichtvallen. Altijd opnieuw zal een of andere mediastorm een nieuwe bladzijde uit dat kerkelijk misbruik boek blootleggen. De ziel van slachtoffers wordt telkens weer opengereten. Dossiers kunnen nooit worden afgesloten zonder erkenning. Op dezelfde wijze zal het de dossiers van het schuldig verzuim van de historische bisschoppen en oversten vergaan. Altijd opnieuw en opnieuw zal het hen achtervolgen. Zolang slachtoffers geen erkenning krijgen, zolang kan het boek niet gesloten worden. Als deze historische bisschoppen en oversten écht niet uit zichzelf tot inzicht komen, kunnen de nieuwe lichting bisschoppen en oversten hen dan geen handje helpen? Zo schreef mgr. De Kesel van Brugge een brief van meeleven met de slachoffers n.a.v. het gedwongen ontslag van Vangheluwe 5 jaar geleden. Met Pasen schreef mgr. Bonny een gelijkaardige brief voor zijn bisdom. Een pastoor uit De Panne schreef voor zijn parochianen een beklijvende meditatie op basis van wat slachtoffers van seksueel misbruik meemaken. Elders in kerken, scholen en andere katholieke instellingen regeert stilte op dat vlak.
Het zal niet volstaan hele advocatenkantoren te activeren om alle Boeken van het Geleerd uit te pluizen hoe onderuit het schuldig verzuim weg te geraken. Een bladzijde ongelezen omdraaien legt alleen maar een volgende bladzijde ongelezen open. De beschuldigingen zullen blijven doorgaan tot de laatste klager of aangeklaagde gestorven is. De geschiedenis bewaart zorgvuldig. Ondertussen is het kerkelijk misbruikboek uitgegroeid tot een volwassen bibliotheek. Zich verschuilen achter verjaring, verdwijning, verloren gelegd dossier, onvolledig en andere juridische spitsvondigheden… het boek zal er niet vanzelf van dichtgaan. Al moesten de kuisvrouwen het uitbrengen, gerechtigheid zal geschieden. Dat sprankeltje hoop is gewekt door het moedig volharden van die kleine Joël uit Brussel die de grote aartsbisschop Joseph op zijn verantwoordelijkheid wees. Waarom Mgr. Léonard zo hardleers bleef is vanuit geen enkel Bijbels vers uit te leggen.
De wonden blijven in de harten van de slachtoffers en dus ook in het hart van kerk en samenleving tot de laatste bladzijde, het laatste dossier grondig is behandeld, de daders gestraft en oversten en bisschoppen die niets ondernamen om het kwaad een halt toe te roepen, ontslagen. Pas dan zullen de historische woorden van mgr. Léonard die hij op 23 april 2010 uitsprak n.a.v. het gedwongen ontslag van bisschop Vangheluwe in vervulling gaan. Hij zei “Dit ontslag beantwoordt aan de wil tot transparantie die de katholieke kerk wil toepassen.” Consequent dit besluit voor zichzelf maken zou het respect kunnen herstellen.
voor de Werkgroep Mensenrechten in de Kerk
Rik Devillé