Klokkenluiden vanuit het Zwarte Woud

Weggepromoveerd!
priester Klaus Mertes maakte in Duitsland een van de grootste gevallen van misbruik in de katholieke kerk openbaar. Ze stuurde hem naar het Zwarte Woud. Een bezoek in ballingschap © Winfried Rothermel / DAPD (vertaald door MCU)

Toen Klaus Mertes in het voorjaar de Civic Award van de SPD accepteerde, flitste een kleine zilveren kruis op de revers van zijn pak. Het had de grootte van een manchetknoop en was nauwelijks zichtbaar. De jezuïet had gekozen voor dit minimalistischste pictogram en je moest goed kijken om hem te herkennen als een man van de Kerk.

Met deze prijs eert de SPD ‘moed en scepticisme tegenover elke vorm van gezag’. Partijleider Gabriel prees in zijn toespraak de moed waarmee de Jezuïet priester en rector begin 2010 seksueel misbruik op zijn school, de Berlijnse Canisius College had openbaar gemaakt: “Hij heeft de verantwoordelijkheid geaccepteerd voor jaren van stilte en cover-up”. Daarna ging Mertes in het partij hoofdkwartier naar de katheder hij zei: “voor deze prijs is het als een stuk brood op een lange wandeling, die nog lang niet voorbij”. De 58-jarige is een briljant spreker, sprak vrij en hartstochtelijk. Aan het eind van zijn toespraak, verhief hij zijn stem. “Wat gebeurt er in ons land, als de voor de hand liggende moet worden geprezen?” »Was ist los bei uns im Land, wenn das Selbstverständliche gepriesen werden muss? Hij riep. “En wat er in de katholieke kerk als de Nestbeschmutzung genoemd?” De gasten klapten enthousiast. Veel katholieke ambtenaren waren gekomen, studenten en ouders van het College, Richard von Weizsäcker was er ook. Ook sommige van de oud-studenten die seksueel misbruikt waren toonden Mertes respect. Vanuit het aartsbisdom van Berlijn kwam niemand. Geen kerk official applaudisseerde voor hem, niemand luisterde naar hem.

Afgelopen herfst verhuisde Klaus Mertes van Berlijn naar St. Blaise. In een schaduwrijke vallei in het Zwarte Woud, waar je om elke hoek tegen een rotswand loopt. Daar heeft zijn Orde hem benoemd tot hoofd van het Jezuïetencollege. Oorspronkelijk zou hij in een andere functie zijn gepland voor een andere positie als provinciaal – als hoofd van de 450 jezuïeten in Duitsland. Maar toen maakte hij in januari 2010, honderden gevallen van seksueel misbruik van leerlingen door twee priesters in Canisius College publiek. De brief, waarin hij een beroep op oud-studenten van de jaren zeventig en tachtig, om te rapporteren over hun ervaringen leidde in het hele land tot een golf van onthullingen. Ondertussen heeft de Duitse bisschoppenconferentie aangeboden schadevergoeding aan de slachtoffers van 5000 euro. De dader(s) kan niet strafrechtelijk worden vervolgd, en de twee priesters hebben de jezuïeten Orde verlaten. (Er war als Provinzial im Gespräch – als Oberster der rund 450 Jesuiten in Deutschland. Doch dann machte er im Januar 2010 Hunderte Fälle sexuellen Missbrauchs von Schülern durch zwei Patres am Canisius-Kolleg öffentlich. Der Brief, in dem er ehemalige Schüler aus den siebziger und achtziger Jahren aufforderte, ihm über ihre Erfahrungen zu berichten, löste im ganzen Land eine Aufklärungswelle aus. Inzwischen hat die Deutsche Bischofskonferenz den Opfern eine Entschädigung von je 5000 Euro angeboten. Die Täter können strafrechtlich nicht mehr belangt werden, die Fälle sind verjährt. Beide haben den Orden Ende der achtziger Jahre verlassen.)

De onthullingen hebben aangetoond hoe de kerk door te zwijgen de daders beschermden. (Die Enthüllungen zeigten, wie sehr die Kirche durch jahrelanges Schweigen ihre Täter schützte. Nicht einmal die Selbstanzeige eines Paters war zum Anlass genommen worden, einzuschreiten und die Schüler vor weiteren Übergriffen zu bewahren. Indem er solche Vorgänge nicht wie bisher intern regelte, sondern vor aller Welt zum Thema machte, brach Mertes ein Tabu. Mit seiner Entschiedenheit hat er es geschafft, diese 2000 Jahre alte Institution aufzurütteln, wie es lange niemandem gelungen ist. Nach weltlichen Maßstäben hat er das Zeug zum Volkshelden. Aus der Perspektive der Kirchenhierarchie ist er ein Rebell. Einer, den sie jetzt in den Wald geschickt haben, nach St. Blasien. Zufall? Absicht? Und wie sieht es Mertes selbst?)

Naakte granieten muren omlijsten het Zwarte Woud stadje, glanzend goud stijgt uit de koepel van de kathedraal van het resort. De school is gevestigd in een voormalige Benedictijner abdij. In het trappenhuis van het hoofdgebouw hangt een geur van boenwas en groente stoofpot. In het ruime kantoor van het College directeur zie je abstracte kunst en een koekoeksklok. Boeken over onderwijs en religie zijn er te vinden, een missaal ligt open. Een paar jongens zijn aan het voetballen in de tuin. Mertes antwoordde op de vraag hoe zijn carrière zou hebben verloren als hij de kerk niet in rep en roer had gebracht? “Ik kan niet bevestigen of ik hoger in het Provinciehuis was opgeklommen. Het had zomaar gekund, ik zou voor een vorming van priester hebben kunnen gaan, of naar een post in Rome “.

(reactie MCU) Hoeveel carrières zijn gesneuveld tussen kerk en staat?