Om de discussie over geweld en seksueel misbruik nog eenmaal toe te lichten volgen hier onze standpunten die wij vanaf het begin in 2010 uitdroegen. GEWELD KENT GEEN VASTE DEFINITIE…BEHALVE DE VERJARING waarmee we duidelijk willen maken dat de verjaring een strop om de nek van waarheids-onderzoek is!

Wij beschuldigen het jongens internaat St Maria ter Engelen, te Kerkrade, Bleijerheide van machtsmisbruik (misdaden tegen de menselijkheid).

Deze beschuldigen zijn gericht aan dit internaat en tevens aan haar mede-verantwoordelijken, het instituut de RK kerk, het doelbewust in stand houden van machtsmisbruik. Zonder dit machtsmisbruik, dat fysiek geweld toestond, was seksueel misbruik veel minder voorgekomen.

Ook de Tweede kamer vroeg ons in 2010 naar een standpunt tijdens hoorzittingen, en die stuurden wij op:

Alleen seksueel misbruik telt blijkbaar mee, niet het isoleren, mishandelen en de wreedheden die ook meer regel dan uitzondering waren, worden niet meegenomen in het onderzoek van de Cie. Deetman en gaat daarmee aan de brede context van onderdrukking voorbij ofwel het pure machtsmisbruik dat in en rond de kerk ‘normaal’, was. 

Het isoleren van mensen ( u bent de enige, die dit overkomen is), was een van de grondslagen van de zwijgcultuur. Dit laatste recept werd door Hulp en Recht gehanteerd om iedereen één op één te behandelen. Zo deed mijn moeder dat ook, om maar geen onrust aan tafel te krijgen.

Dan hebben wij bezwaar tegen ieder onderzoek waar uiteindelijk geen seksuologe bij betrokken is (dader gericht onderzoek) en justitie geen lijst maakt met namen van instellingen, bisdommen waar geweld tegen kinderen en misbruik straffeloos werd toegedekt.

De Cie. Deetman herbergt onderzoekers die sterke banden hebben met de kerk. Marit Monteiro heeft gewerkt voor de KNR en was in dienst van de Dominicanen. We zijn van mening dat de door Deetman geeiste archieven door uitspraken oud-bisschop Jan Bluyssen  en voormalig bisschoppelijk archivaris Jan Peijnenburg die bevestigden dat de geheime archieven vernietigd werden, zij de slachtoffers zonder gene of schuld chargeren.

Hulp en Recht wordt door de Cie. Deetman alleen bekritiseert in 2010 vanwege de enorme toeloop aan meldingen. Maar de verhalen van slachtoffers van ruim tien jaar daarvoor geven hetzelfde beeld van vertragingen, opzettelijk te laat antwoorden, het intern houden van zaken en achterhouden van strafbare feiten. Hulp en Recht dient te worden opgeheven.

Mea Culpa United is inmiddels een stichting en heeft tal van dossiers samengesteld uit honderden aanmeldingen. Nonnen-verhalen, afstandsbaby’s (het laatste taboe), internaten dossiers, pastoors en kapelaans in parochies die kinderen misbruikten; het samenstellen van zwartboek Hulp en Recht en het Zwartboek 2.0 de Kerkstaat.

Mea Culpa organiseerde de Mars tegen de Doofpot, Engelendag te Roermond 450 jarig bestaan bisdom; Snap Amerika actie bij van Luyn Rotterdam; aanwezig bij protest the Pope in London; herkenningsdagen van onze zuster organisatie ‘Mensen rechten in de kerk’, Belgie; vergaderingen door het hele land en steunt mensen in hun strijd om hun verhaal te vertellen. (De Huisvriend, Huize Eenzaam (Groenestein Den Haag), broeders van de Beyart Maastricht, Pastoor Ron, de abortussen van de Sfinx meisjes etc etc.)

Kinderechten zijn ook mensenrechten; geweld tegen kinderen op internaten is een schending van de rechten van de mens / betreft een identificeerbare groep en dat zijn kinderen. Duizenden kinderen werden opgesloten (zeker in de veertiger, vijftiger en zestiger jaren) en konden geen kant uit. Het misbruikprobleem is een internationaal / Europees probleem dat als zodanig dient te worden aangepakt. De RK kerk is immers een internationaal opererende organisatie die daders van misbruik beschermd en / of overplaatst naar verre missie gebieden waar zij, de daders, wederom met kinderen omgang kregen.

Nationaal hadden wij de Kinderbescherming, vroeger de voogdijraad die niet controleerde of de zorg voor de kinderen goed geregeld was. In het geval van een van onze leden die tijdens de uithuisplaatsing, vanwege het feit dat zij zwanger zou zijn, seksueel misbruikt is: zwangere tienermoeders moesten elke dag zwaar werk doen in keuken en wasserij, ongeacht de zwangerschapsduur! Tieners continu onder druk zetten om vooral  afstand van hun kind te doen. Deze papieren moesten al tijdens de zwangerschap worden getekend. Hiermee werd de 3 maanden bedenktijd voor het meisje met een handtekening teniet gedaan.

Geen controle vanuit de Staat of hun zorgplicht voor de minderjarige goed geregeld was.

De meeste broeders die in die tijd de scepter zwaaiden en niet opkwamen tegen het fysieke en psychische geweld dat werd toegepast – en dat op schoolplein, refter, slaapzalen dagelijks zichtbaar was – houden wij (mede-)verantwoordelijk voor de schade die daardoor is toegebracht. Volgens internationale verdragen valt geweld, zoals hier heeft gespeeld, onder marteling. Dat een instituut als de katholieke kerk of ordes van geestelijken zich daaraan schuldig gemaakt hebben – waar het in die tijd juist bolwerken van vroomheid en menslievendheid waren – willen de meeste (oudere) mensen nog steeds niet geloven.

De gevolgen van zowel fysiek geweld en misbruik als seksueel geweld en misbruik zijn niet puur los van elkaar te zien, ook al zijn er jongens alleen geslagen en niet misbruikt dan blijven zij deel van een onbegrepen straf / agressie tegen lijf en leden, gevangen in een keten van schaamte en schuldbesef. Gevoelens van onmacht en angst kenmerken beide type slachtoffers. Het fysieke geweld gaf het seksuele misbruik ruimte en kon in al die andere hoeken en gaten van het internaat, in het verborgene plaatsvinden. In de chambrettes / privé-lessen / bij de douches / ziekenzaal / wasserette ‘s / avonds als de lichten uitgingen. 

Jongeren die in een jeugdinrichting hebben gezeten, hebben ook op latere leeftijd problemen om hun leven op de rit te houden.

Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en de Vrije Universiteit Amsterdam.

Is er nog literatuur over de internaatskinderen, ex-misdienaars?

Van kerkelijke rechtbanken staat in de bijbel niets vermeld. Toch heeft de kerk eeuwen van canonieke vonnissen en decretalen (pauselijke vonnissen in briefvorm) uitgevaardigd die nogal wat ketters, heksen, andersdenkenden het hoofd hebben gekost. De inquisitie voerde eeuwenlang een schrikbewind uit. Uiteindelijk is kerk en staat gescheiden omdat de morele autoritieit die de kerk zich toe eigende geen juridische, wettelijke heerschappij zou verkrijgen. Heel wat pauselijke gevechten met wereldlijke machthebbers vormen de grondslag voor alles wat aan verbeteringen en nieuw recht sindsdien is vastgelegd, zoals ook de rechten van de mens en misdaden tegen de menselijkheid.

Punt 5) gevangenneming of andere ernstige beroving van de lichamelijke vrijheid in strijd met fundamentele regels van international recht

Punt 7) verkrachting, seksuele slavernij, gedwongen prostitutie, gedwongen zwangerschap, gedwongen sterilisatie of elke vorm van seksueel geweld met een vergelijkbare zwaarte.

Punt 8) vervolging tegen elke identificeerbare groep of gemeenschap op politieke, raciale, nationale, etnische, culturele, geslachtelijke als gedefinieerd in paragraaf 3 (slavernij) of andere gronden die internationaal erkend zijn als ontoelaatbaar onder de internationale wet, in verbinding met elke daad waarnaar in deze paragraaf word verwezen of elke misdaad onder jurisdictie van dit hof. Geslachtelijke vervolging betreffende kinderen, jonge kinderen die de seksuele uiting niet bereikt hadden, hun maagdelijkheid was hun kenmerk, als identificeerbare leeftijdsgroep.

Punt 11) andere onmenselijke daden van een gelijkaardig karakter die opzettelijk groot lijden of aanzienlijk schade aan het lichaam, aan de geestelijke of fysieke gezondheid toebrengen.

“…Op een dag zag een jongetje van een jaar of tien het niet meer zitten, kroop door het dakraam, balanceerde in de dakgoot en viel vijftien meter naar beneden. Het is nooit duidelijk geweest of het om een ongeval ging. Velen denken dat hij er moedwillig is afgesprongen. Van het kind is nooit meer wat gehoord. De nonnen verspreiden de volgende morgen het gerucht dat het goed kwam met hem, hij had ‘enkel iets aan zijn oogje’. Niemand weet wat er met dit kind is gebeurd, waar het is en of het nog leefde. En niemand weet hoeveel kinderen het geweld in homes en internaten niet overleefde en nog minder wat er na hun dood is gebeurd. Alsof ze nooit bestaan hebben. Niemand die hen ooit zocht…”

“…Er woonden duizend kinderen samen. Ongeveer vijfhonderd meisjes en vijfhonderd jongens die angstvallig van elkaar gescheiden bleven. De enige keren dat ze met elkaar in contact kwamen, was om haat en verdeling te scheppen. Zwaar getraumatiseerde jongetjes die aan bedplassen leden, werden met hun met urine doordrenkte laken op hun hoofd, op de speelplaats van de meisjes gezet. Daar werden ze uitgelachen, beschimpt, geslagen, gestampt, mishandeld door de meisjes onder luide aanmoedigingen van de nonnen. En omgekeerd:  meisjes werden met urine doordrenkte lakens op de speelkoer van de jongens gegooid om in elkaar gestampt en geslagen te worden. Vaak mengden de nonnen zich in de afranselingen. Jongetjes werden opgezet tegen meisjes en omgekeerd. Men leerde er de kinderen hoe ze gruwelijk geweld moesten plegen en hoe ze anderen konden vernederen, door hen zelf als waardeloos te bejegenen…”

“…De non werd zeer kwaad. Ze sleurde het kind bij zijn haren over de grond en begon dan te stampen waar ze hem kon raken. Twee andere nonnen kwamen haar helpen en die begonnen ook naar die jongen te stampen tot die jongen niet meer bewoog en op de grond bleef liggen. Overal stampten ze: tegen zijn hoofd, zijn rug, in zijn borstkast en op zijn benen. De jongen bloedde uit zijn oren en zijn mond. De nonnen hebben hem weggebracht. Wij hebben die jongen nooit meer terug gezien. Niemand weet wat er met hem gebeurd is. Leefde hij nog of niet? Iedereen op de speelkoer heeft dat gezien. Maar wij durfden niets zeggen, bang dat we hetzelfde moesten ondergaan. Het gebeurde regelmatig dat nonnen een jongen in elkaar stampten, maar deze jongen bewoog niet meer en dat vond ik raar? Ik vraag mij al mijn hele leven af of die jongen nu nog leeft of niet.

(MCU) Toen ik begin 2010 opriep niet mee te werken aan het Deetman onderzoek, het geweld dat niet onderzocht werd, (het vermijden van de corrigerende tik) de onafhankelijkheid van de Cie Deetman ter discussie stelde omdat er geen sprake van objectiviteit kan zijn wanneer je maar de helft onderzoekt, archieven vraag afhanklijk is van de medewerking van alle RK instellingen, en betaald wordt door je eigen opdrachtgever, werd dit kritische geluid praktisch genegeerd.

Aanwezig: Kardinaal Eijk, dhr. Van Dam, mgr. Van den Hende, pater Van den Eijnden, de heer P. Chatelion Counet en dhr. Bakker.

Aanwezig namens MCU: Bert Smeets, Corrie en Leo Bel

1. Opening

We worden hartelijk welkom geheten

1. Vaststellen agenda

Er worden de volgende punten genoemd t.w. geweld, stagnatie bij uitbetaling, coulanceregeling en bezwaar mogelijkheden bij ongegrondverklaring.

1. Geweld

Door Bert wordt aangegeven dat hij het niet als eerlijk ervaart dat geweld (zowel lichamelijk als psychisch) bij vrouwen mag worden meegewogen en bij mannen niet. Het geweld betrof in beide gevallen kinderen. Bert geeft aan dat geweld altijd al door hem en andere leden van MCU, die bij diverse vergaderingen van Deetman aanwezig zijn geweest, is genoemd. Helaas zonder succes destijds. Dat nu bij het onderzoek van Deetman naar seksueel misbruik bij meisjes geweld wordt onderzocht wordt als oneerlijk ervaren.

De heer Eijk geeft Bert daarin gelijk. Hij vertelt dat geweld heel moeilijk te definiëren is. Men heeft onderzoek verricht naar geweld maar dat blijft moeilijk te definiëren. Dat het begrip moeilijk te definiëren is mag volgens de heer Eijk geen rede zijn er niets mee te doen. Hij heeft er begrip voor de argumenten van MCU.  Hij zegt toe dat geweld zal worden meegewogen bij alle gegrond verklaarden die geweld in hun klachten betreffende seksueel misbruik hebben opgenomen.  Voor de slachtoffers die uitsluitend geweld hebben genoemd en daarom ongegrond zijn verklaard wordt een traject opgezet van special mediation voor ieder authentiek geval. Hierover wordt gepraat met Deetman om dit op te zetten. Wat het bemoeilijkt is dat er geen jurisprudentie is over geweld en ook geen definitie.

Slachtoffers die nog geen melding hebben gedaan van uitsluitend geweld kunnen dat alsnog doen. Corrie geeft aan dat het goed zou zijn als een afvaardiging van de slachtoffergroepen wordt betrokken bij het opzetten van het traject rond special mediation. Bert geeft aan dat dit zou kunnen als “burgerpartij”.  Hierover worden geen toezeggingen gedaan.

Alle aanwezigen van MCU zijn heel blij met de toezegging dat ook geweld bij jongens zal worden meegewogen of via special mediation zal worden afgehandeld.  Door de heren Eijk en Bakker wordt nogmaals benadrukt dat in gevallen van een in een aanklacht betreffende seksueel misbruik opgenomen geweld direct zal worden meegewogen in de coulanceregeling. De gevallen die via special mediation zullen worden opgepakt zullen niet op korte termijn kunnen worden afgehandeld. Dit omdat er eerst een modus gevonden moet worden hoe dit precies moet worden opgepakt.

1. Stagnatie bij uitbetaling

Hierover is al meerdere malen contact geweest van de heer Van Beeten van Beheer en Toezicht. Er vindt overleg plaats om e.e.a. efficiënter te laten functioneren. Veel stagnatie treedt op doordat de verantwoordelijk overste moet tekenen. Dit geldt niet voor de gegrond verklaarden van Bleijerheide. Voor de gegrond verklaarden van Bleijerheide tekenen de heren Eijk en Van Dam. Het tekenen is een formaliteit. Excuses namens de orde der Franciscanen kunnen ze niet aanbieden want dat mogen ze juridisch niet. Wat wel kan is dat er na de uitbetaling uit het coulancefonds nog een persoonlijk gesprek plaats vindt. Hiervan is al enkele keren gebruik gemaakt door slachtoffers van Bleijerheide die inmiddels zijn uitbetaald (quote Bakker).

1. Coulanceregeling

De heer Eijk ligt de coulanceregeling toe. Toen een aantal jaren geleden het compensatiefonds werd opgericht is dat gebeurd met instemming van de bisschoppenconferentie en de KNR. Doordat de orde der Franciscanen al vanaf 2005 uit Nederland was vertrokken, en geen deel meer uitmaakten van de KNR,  zijn die niet bij deze gesprekken betrokken geweest.

Toen er later klachten binnen kwamen van de orde der Franciscanen hebben zij geweigerd zich aan de compensatieregeling te confirmeren.

Er is van alles geprobeerd. De verantwoordelijke in Düsseldorf is benaderd zonder resultaat. Daarna is er contact opgenomen met  de overste in Ohio. Ook dat zonder resultaat. Doordat de orde der Franciscanen uit Nederland is vertrokken en zich niet aan het compensatiefonds heeft geconfirmeerd kunnen zij niet worden verplicht hun verantwoordelijkheid op financieel gebied te nemen. De bisschoppenconferentie en de KNR waren hierover behoorlijk ontstemd. Bert merkte op waarom ze (die ärme brüder Franciscanen) dan wel verweer voerden bij het meldpunt, broeder M Werner en mr. Goltstein zijn in eerste instantie flink tekeer gegaan, zaken werden getraineerd maar verdedigden zich wel degelijk.

Eijk antwoordde dat hij dit niet wist of ontgaan was. Broeder Cees van Dam bevestigde Bert’s lezing maar beiden konden hier geen verklaring voor geven.

Zij zijn van mening dat ook de slachtoffers van Bleijerheide recht hebben op compensatie. Zij beschouwen dit als een morele plicht naar de slachtoffers toe.

Gegrond verklaarde slachtoffers die op het moment dat de coulanceregeling werd ingesteld soms al een jaar op doorgang naar de compensatiecommissie zaten te wachten moesten worden uitbetaald. Inmiddels zijn er al een aantal van de Bleijerheide slachtoffers uit het coulancefonds gecompenseerd conform de ook voor het compensatiefonds geldende Lindenbergh normen. Het komt er dus op neer dat het enige verschil is dat in plaats van de verantwoordelijke van de congregatie nu kardinaal Eijk en broeder Van Dam uit hoofde van hun functies tekenen.

1. Bezwaar mogelijkheden bij ongegrond verklaarden

De heer Eijk vertelt dat het Meldpunt een onafhankelijk instituut is. Zij hebben geen invloed gehad in de benoeming van rechters en juristen van dit meldpunt. Dit is gebeurd onder verantwoordelijkheid van Deetman. Deze constructie is zo opgezet op verzoek van de politiek om transparantie te bevorderen. Problemen over het functioneren van het meldpunt (b.v. over uitspraken) moeten worden gemeld bij de heer Van Beeten van Beheer en Toezicht.

Wanneer een klacht ongegrond wordt verklaard geldt alleen de mogelijkheid in bezwaar te gaan als er sprake is van procedurefouten. Corrie geeft aan dat dit niet eerlijk is. Vooral als er sprake is van een nog levende dader moeten er mogelijkheden zijn ook inhoudelijk in bezwaar te kunnen gaan. In het geval Schafraad zijn er tijdens de zitting door Schafraad aantoonbare onwaarheden verteld. Die aantoonbare onwaarheden werden door de commissie in de uitspraak afgedaan als een correctie. Inhoudelijk bezwaar is dan niet mogelijk.  De heren Eijk en Van Dam zullen de heer Van Beeten, secretaris van B&T,  verzoeken om in contact te treden met MCU over dit soort problematiek.