Spotlight

Waarom kan de vierde macht (pers) in de US bereiken waarin de derde macht (justitie) in België niet in staat is?

“Spotlight” wint de Oscar voor beste film én het beste scenario.

Wenen, 1 maart 2016 – Roel Verschueren

Dat “Spotlight” de Oscar kreeg voor beste film, heeft alles met vorm en stijl te maken… en heel weinig met het onderwerp. Het is een rustige, niet op sensatie beluste journalistenfilm die toont hoe echt onderzoeksjournalistiek functioneert. Een soort journalistiek dat in België totaal verkommerd is, wegens te duur, te lang, te onmogelijk. De vierde macht kost geld, en brengt niet noodzakelijk het nodige aantal lezers die dit soort journalistiek vereist. 

Spotlight bewijst dat in de voorbije eeuw, honderden kinderen in Boston (USA) door priesters seksueel werden misbruikt, dat meer dan negentig priesters hiervoor verantwoordelijk waren, en dat de bisschop van Boston van deze feiten op de hoogte was. Zover de onbetwiste feiten. Dat de Bisschop ervoor gezorgd heeft dat priesters binnen zijn bisdom werden verplaatst naar andere parochies, en hij er zo voor gezorgd heeft dat vooral het imago van de kerk, zijn kerk, hun kerk, zo onbeschadigd als mogelijk de storm zou doorstaan, werd ook bewezen. Dat hij priesters die zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel misbruik van kinderen verplaatst heeft naar andere parochies en scholen, wordt in de film eveneens bewezen.

Bernard Francis Law (geboren op 4 November 1931) is een Amerikaans kardinaal. Hij is Aartsbisschop emeritus van Boston, die echter niet met vier waanzinnig gedreven, maar ook vertwijfelde journalisten heeft gerekend, die de hele zaak zorgvuldig en precair onderzoeken en tenslotte beslissen de hele affaire, met bewijzen, aan het licht te brengen.

Het verhaal vertelt zichzelf.

De pers legt, volledig ondersteund door interviews van slachtoffers van seksueel misbruik, getuigenissen van ouders en priesters, de hele Boston-case bloot.

Dat een film die over seksueel misbruik binnen de kerk in Boston een Oscar wint, is uitzonderlijk. Katholiek en conservatief Amerika is eerder geneigd dit soort verhalen niet te belonen. En toch…

Dan krijgt plots rechtvaardigheid, verontwaardiging, schaamte, respect voor onderzoek gebaseerd op feiten, gerechtigheid en eerbied voor de slachtoffers de bovenhand. Beloond als beste film en beste scenario.

Boston telt een kleine 1.200.000 inwoners. Is een hoofdzakelijk katholiek bastion, en bestaat uit ongeveer 15% Ierse migranten.

Vlaanderen telt ongeveer 6.500.000 inwoners. Is een hoofdzakelijk katholiek bastion, en bestaat uit ongeveer 19% migranten.

Als we de situatie in Boston extrapoleren naar Vlaanderen, dan waren/zijn bij ons zo’n 450 priesters actief in het misbruiken van Vlaamse kinderen.

Uit rapporten van de Commissie Adriaensens is gebleken dat elk bisdom in België, en elke congregatie in België betrokken was bij seksueel misbruik binnen de kerk. Uit onderzoek is ondertussen duidelijk gebleken dat 450 priesters geen 450 slachtoffers maken.  De ratio is eerder 1 op 3 tot 1 op 4. Dat in Vlaanderen alleen dus meer dan 1600 slachtoffers van seksueel misbruik binnen de kerk rondlopen is zelfs een onderschatting.

Léonard

Eind 2015 wordt voor een Luiks gerechtshof Aartsbisschop Léonard veroordeeld wegens schuldig verzuim. Hij was op de hoogte van het misbruik van een priester onder zijn bevoegdheid op het slachtoffer Joël Devillet, en heeft aan de melding over dit misbruik geen gevolg gegeven. Léonard werd veroordeeld tot het betalen van 10.000 euro aan het slachtoffer. Léonard verkiest geen beroep aan te tekenen tegen het vonnis en berust in de veroordeling en betaalt. Kort daarna trekt hij zich terug in een contemplatieve congregatie in Frankrijk, en volgt De Kesel hem op als nieuwe Aartsbisschop voor Mechelen-Brussel.

Schuldig verzuim dus. Niets meer noch minder dan waarvoor Bernard Francis Law in Boston werd veroordeeld werd Léonard veroordeeld. Ook B.F.Law trok zich uit zijn functies terug.

Daneels

Op 8 april 2010 vindt een gesprek plaats tussen toenmalig kardinaal Daneels, de in 2010 als zelfbekende pedofiel Bishop Vangheluwe, en Vangheluwe’s slachtoffer, zijn neef. Dit gesprek is op 23 april 2010 bekend geworden en openbaar gemaakt in wat ondertussen als de “Daneels tapes” bekend staat. Het transcript van dit gesprek is online nog altijd te raadplegen. Iedereen bij zinnen kan uit dit gesprek opmaken dat het enige doel van de aanwezige kardinaal was ervoor te zorgen dat vooral geen schandaal omtrent zijn bisschop zou ontstaan, geen schande over de kerk zou worden gegoten, en vooral de zin over “vergeving” en “kunnen we niet wachten tot hij binnenkort met pensioen gaat”, zijn duidelijke bewijzen dat Daneels geenszins de bedoeling had zijn verantwoordelijkheid op te nemen, en zich dus in dezelfde situatie plaatste als kardinaal Bernard Francis Law uit Boston.

Uit wat in de komende weken uit het onderzoek van Operatie Kelk naar voor zal komen, zal blijken dat – niettegenstaande verjaard – tientallen dossiers bewijzen zullen bevatten over schuldig verzuim, gepleegd door verantwoordelijken binnen de bisdommen, en de congregaties. Verantwoordelijken binnen de kerk die bewust, volledig op de hoogte van misbruikfeiten, met kennis over wie wat welk slachtoffer heeft aangedaan, ervoor gekozen hebben deze gevallen te begraven, te verplaatsen, te minimaliseren, te verbergen, te loochenen.

Er is geen verschil tussen Boston en Vlaanderen. Er is alleen een verschil tussen hoe de rechtbanken met misbruik omgaan.

70-tiger en 80-tiger jaren benoemingen van rechters

Rechters werden in de zeventiger/achtiger jaren benoemd in functie van de “stal” waaruit ze kwamen. Omdat de hele rechtszaak omtrent schuldig verzuim zich in Gent afspeelt, nemen we Gent als voorbeeld.

Er was de stal van Léo Martens (CVP), de stal van Willy De Clercq (Liberalen), de stal van Papa Freya Van den Bossche (BSP), en af en toe ook, als het eens paste, de stal van Frans Baert (Volksunie).  Er werden jaarlijks afspraken gemaakt over wie weer eens aan de beurt was om iemand te (laten) benoemen. Dat was toen zo, dat is vandaag niet anders. De namen van de stallen zijn dan wel veranderd, de benoemingen zijn als altijd een onderonsje. Maar het hoort niet hierop te wijzen, het is onkies hierover ook maar enige vraag te formuleren, het is “not done” hierover onderzoek te doen. Want dan komt de verontwaardiging, de tegenreactie, de belediging… zo veel is zeker.

En dus wint Spotlight de Oscar. Een verhaal verteld en bewezen door journalisten.

Ondertussen wordt een rechtszaak die precies om deze feiten gaat, afgewezen door rechters in Gent die blijkbaar een probleem hebben met het feit dat een groepsvordering wordt ingesteld (moeilijk want nog nooit behandeld), tegen een instituut dat verantwoordelijk is voor schuldig verzuim (de kerk… daar raken we niet aan en kunnen we niet definiëren), en niet in staat is om de moed op te brengen die anderen hebben opgebracht, en in afgeleide een Oscar hebben gewonnen?

Omdat het antwoord zo eenvoudig en simpel is als het gerecht zelf, geven we het hier maar voor het komt:

Het Belgisch rechtssysteem heeft niets met Oscars te doen, en moet zich baseren op feiten.

Juist.

Hoeveel meer feiten heeft welke rechtbank dan nog nodig om in België duidelijk te maken waarom wat in Boston fout was ook bij ons fout was?

Of blijft daar elke rechter in Vlaanderen veilig in de voorverwarmde stal?

Rechters zijn verondersteld bevoegde, in de maatschappij staande, mensen te zijn, die zelfs de meest rigoureuze regels in eer en geweten moeten afwegen in het belang van slachtoffers van welk misbruik dan ook. Wet én eer en geweten.

Daarom heeft de derde macht niet de macht die de vierde macht een Oscar heeft bezorgd. Daarom zal de derde macht machteloos blijven toezien op wat werkelijk in onze maatschappij gaande is. Verstopt achter redeneringen die er eigenlijk vandaag niet meer toe doen. Bewijzen geleverd!