Luminal sporen in het zigeuner zand

Dit is bestemd voor bleekneusjes die uit gezinnen kwamen waarvan veelal de moeder tot rust moest komen.

Ondergetekende is schrijver van dit blog. Ik ben in een periode in 1960 aangesterkt bij de de zusters franciscanessen te Overbunde, vlakbij Maastricht. Na de dood van mijn vader op zesjarige leeftijd raakte ik geen eten meer aan, en werd dermate mager dat ik ondervoed tussen honderden schreeuwende en talrijke bleekneusjes moest bijkomen. Bleekneusje was de term die tussen 1883 en 1970 gebruikt werd voor een kind dat door de gevolgen van oorlog, ondervoeding, tuberculose en andere gezondheidsproblemen, in een zogenaamde vakantie- of gezondheidskolonie werd gehuisvest om weer op sterkte te komen. De zusters franciscanessen die het kindertehuis bestierden waren oorspronkelijk een Duitse congregatie en moesten, net zoals de broeders van dat andere internaat waarop ik gezeten heb (Bleijerheide), vluchten vanwege de ‘Kulturkamf’ uit Freckenhorst. Op 1 april 1876 verhuisde het hele convent plus meisjespensionaat naar Bunde. In juni 1894 brandde de oude boerderij van Overbunde helemaal uit. Dat was het beginpunt van een nieuwe periode van intense bouwactiviteit. Vanaf 1894 bouwden de zusters achtereenvolgens een nieuwe, grote boerderij, een prachtige neogotische kapel met een torenspits van 56 meter hoog (1895) en een nieuwe meisjesschool (1903).
Nadat het internaat voor Duitse meisjes in 1920 definitief was gesloten, kreeg Overbunde een bestemming als koloniehuis.

Wat in mijn herinnering nooit verloren is gegaan zijn de vechtpartijen die tussen een kind en enkele nonnen, plus 1 lieve verpleegster plaatsvonden. Zij moesten de explosieve jongen vaak tot bedaren brengen. Deze jongen had een mondharmonica, type Hohner echo die veel in volksmuziek wordt gebruikt. Hij speelde (beter spuugde) er slechts één lied op, een vreselijk lied, en toch was dit lied veelbetekenend voor onze situatie: ‘Lustig is dass zigeuner leben faria faria faria’. Van zigeunerleven was geen sprake want we zaten vast en strakke patronen en strenge regels / koude blikken van nonnen bij het plassen. Dit nep-zigeuner lied met zijn vele faria’s moesten wij in militaire looppas zingen tijdens de vele groepswandelingen langs het Juliana kanaal of in de bossen vlak naast Overbunde. Als de jongen iets gevraagd werd en hij luisterde niet meteen dan spraken de nonnen de jongen berispend toe, wat bij deze jongen een vreselijke woede wekte. Hij werd steeds kwader, en wierp zich op de grond, schreeuwde en stampte zolang hij kon. Ze moesten hem met een paar nonnen te lijf gaan. Ze bonden hem vast, en / of hij werd buiten de slaapzaal gebracht. Na verloop van tijd bleek de jongen minder woedeaanvallen te krijgen, en ik was nog steeds bang voor deze onbeheerste gast en hield hem nauwlettend in de gaten of hij weer een aanval zou krijgen. In plaats van agressief gedrag vertoonde de jongen een zwalkend loopje, en zijn ogen stonden vreemd, een zwarte blik trof me omdat de jongen ‘geen contact scheen te hebben met zijn omgeving’. Hij liet verder iedereen met rust en soms was hij dagenlang niet aanwezig. Als ik vanuit mijn bedje naar de jongen keek, of hij er lag en / of rustig was, kon ik zelf pas gaan slapen. Ik kan nog steeds zijn vreselijke bewerking van het lied ‘lustig is dass zigeuner leven’, in de uitvoering Hohner met echo terug horen, zou hij Luminal gekregen hebben?

En dan was er nog een telefoontje vandaag:

Bij de Augustinessen in Sittard heeft zuster Goedemans mij misbruikt in een ziekteperiode dat ik een maandlang versuft in bed lag. Ik kon nauwelijks lopen en had geen controle over mijn ledematen, ik voelde mij depressief en liet alles aan me voorbij gaan. Na lezen van ‘de luminal’ berichten, besef ik dat ik weleens gemedicineerd kan zijn door dit kalmeringsmiddel Luminal. Tijdens deze medicatie ben ik misbruikt door zuster Goedemans.

Onderstaande brief kreeg we een hele tijd terug binnen:

Ik wens jullie veel sterkte en hoop dat jullie vele meer meldingen binnen krijgen. En het mag nooit verjaard zijn dit is nog maar een druppel op een gloeiende plaat, als ze de mensen eens eindelijk serieus nemen dan hadden ze het probleem al veel eerder kunnen aanpakken. En dan zijn er ook anderen mensen buiten de kerk om die ook slacht offer zijn van geweld en misbruik er mee gebaat dat er wat aan gedaan word voor die mensen zou ik wel aangifte alleen al willen doen omdat er mensen bij zitten die nooit voor zich zelf kunnen opkomen denk aan verstandelijke beperking gehandicapten enz. Als ze al er uitkomen wat er mee moet gebeuren dan hoop ik dat de daders aangepakt worden.