De Russische minister Sergej Lavrov zegt dat homo’s in Rusland vrij zijn in hun doen en laten, zolang ze zich maar houden aan de morele, religieuze en historische waarden van het land. De wet stelt ‘propaganda’ voor homoseksualiteit in het bijzijn van jongeren strafbaar. Personen die zich hier aan schuldig maken kunnen een boete krijgen van 5000 roebel (124 euro).
Afgelopen jaar heb ik intensief gewerkt aan de documentaire ‘Fishing for Amber‘, we zijn daarvoor naar Rusland gereisd, ik poog in deze persoonlijke / kunst documentaire de verschillen tussen mannen en vrouwen, het mannelijke en het vrouwelijke in onze ‘bewuste en onbewuste natuur’ door middel van kunst (schilderijen van Amber de Lange, muziek van ondergetekende), zonder al teveel politiek gekonkelfoes, te benaderen. Want als je de grenzen van elkaars ‘identiteit’ durft over te steken, treden wij met elkaar in verbinding. In de docu ‘Fishing for Amber’ lopen wij tegen een boycot aan, sommige van de zeer kwetsbare schilderijen van Amber de Lange zouden aanstootgevend zijn voor de jeugd, aldus redeneerde men in Rusland.
Buiten het feit dat kunst grenzen opzoekt, zichzelf manifesteert waren wij verbaasd dat in Rusland zo gereageerd werd op de toch vrij onschuldige, niet seksueel bedoelde schilderijen. Eenmaal terug in het westen, net voor de kerst 2012, ben ik begonnen met editten van al het materiaal. De reacties in de pers waren terughoudend toen ik de eerste trailer kon laten zien: eerst moesten wij een nieuwe koning verwelkomen, Beatrix goedendag zeggen, toen echter was de documentaire ‘Fishing for Amber’ al een voorloper van de huidige spanningen tussen het verwijfde, rose / bitchy kapitalistische westen en het mannelijke, heroïsch, Russische oosten.
Wat mij duidelijk geworden is na jaren van Rusland reizen / optredens met een Russische groep, is dat historische achtergronden de Russische identiteit diepgaand hebben beinvloed, dat de Russische ziel een moeder heeft die haar kinderen nooit in de steek zal laten. De moeder is het het hart van de mannelijke Russische ziel, dat wilde ik heel duidelijk in ‘Fishing for Amber’ laten zien. Wat je ook bent of hebt uitgevreten de moeder, math, мать, matrouchka, het middelpunt is van Russische, orthodoxe, morele identiteit, bij wie je altijd in haar goddelijke schoot kunt terugkeren. Dit wordt in ‘Fishing for Amber’, enerzijds zichtbaar in het streven van een onafhankelijke, labiele westerse vrouw die tevens haar identiteit zoekt. In Rusland bestaat ‘de identiteit’ eerder uit een droom verweven in de tradities, zij is geaard, haar plaats is historisch en van levensbelang, zij heeft een beschermde status.
Wij spraken met vrouwen van het orkest waarmee ik optreedt. Zij zeggen gelukkig te zijn, hun hele leven, als huisvrouw zowel onder het communisme als in het post-perestrojka tijdperk. Zelf heb ik de mannenliefde, dit is niet seksueel bedoeld, nergens mooier ervaren dan in Rusland. De kameraadschap, solidariteit, een gevolg van honderden jaren strijd, veldslagen tegen Napoleon, Hitler of welke despoot die Rusland wilde overheersen krijgt te maken met deze combinatie van mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Willen wij met onze verwaterde westerse normen nu de dienst uitmaken in Rusland? Forget it, Пустяки, dan onderschatten mensen de aard van een volk. Rusland voelt en begrijpt echte mannenliefde ofwel kameraadschap (товарищи), en kennen een volledige overgave aan de vrouw, moedertje Rusland. Daar kunnen wij iets van leren, onze individuele hokken waar wij onze identiteit uitbroeden zijn kunstmatige laboratoria….zonder ziel.
In Rusland worden homo’s gediscrimineerd, zeker maar in onze katholieke / protestantse kerk al eeuwen, waarom fulmineren wij niet godallemachtig tegen dit instituut? Hypocriet. In Rusland kun je met deze wet, die grenzen stelt aan propaganda, de pedo’s van Martijn gelijk verbieden en oppakken die halve garen. Daar wees Poetin nog overduidelijk op toen hij in ons land was voor het Nederland-Rusland jaar. Ga niet mutsen over vrijheid van meningsuiting zo redeneert de gemiddelde Rus: voor onze kinderen is het geen goed plan als je deze mensen hun gang laat gaan. We hebben een concert meegemaakt met kinderen, die zijn verlegen, haast timide en tevens enthousiast om met ons te praten, wat opviel was hun beschaafd gedrag. Ik generaliseer uiteraard, je hebt ook andere kinderen die ver over de scheef gaan zoals de kinderen die een zwerver hadden gedood die hun hond had opgegeten, van de honger en kou zagen ze hun hond (sabacka) aan het spit hangen…
Kinderen krijgen in Russische sprookjes geleerd om te dromen en te waken, op te komen voor hun zelf, om de ouders / familie te vertrouwen, de natuur te leren kennen. Ze worden de gruwelijkheden getoond zoals in het monniken klooster te Pechory waar wij gefilmd hebben en waar Iwan de Verschrikkelijke mensen onthoofde, juist het verschrikkelijke is realiteit en die psychologische, historische rol speelt mee in het denken over hoe je als kind beschermd dient te worden. Ga niet de hele tijd op de seksuele toer. Je kunt zeker verschillend denken over rolverdeling / emancipatie maar één ding…de Russen laten de kinderen niet tot hun komen, ze zijn er.