Onder deze titel lees ik de bijdrage van Rik Torfs in De Redactie.be van 22 april 2015. Ik zoek in zijn betoog zijn heldere wetenschappelijk kijk. Maar lees in zijn besluit: “Vandaag zijn de emoties nog te groot en de wonden te diep om een nuchtere historische analyse te maken. Die nuchterheid kan immers worden opgevat als een minimaliseren van het leed van de slachtoffers, wat zeer ongepast zou zijn.”
Lees ik daarin dat nuchterheid en dus ook objectiviteit voorlopig niet kan in deze zaak omdat nuchterheid het leed van slachtoffers zou minimaliseren? Zou dat kunnen betekenen dat wie objectief en nuchter oordeelt over deze verkwikkelijke kerkelijke problematiek, – alleen al voor wat Vlaanderen betreft gaat het om bijna 1.000 gekende slachtoffers – dat hun lijden dat zij doormaken overdreven wordt voorgesteld?
Wanneer is de tijd dan wél rijp om een nuchtere historische en wetenschappelijke analyse te maken? Is het misschien ook nog te vroeg om de Armeense Genocide, de Holocaust, Srebrenica, de Rwandese Genocide enz… tot en met de hedendaagse slachtpartijen in Syrië te erkennen als misdaden tegen de mensheid? Want er zijn nog altijd levende getuigen. En hun getuigenissen zouden de wetenschappelijkheid van het onderzoek kunnen minimaliseren?
Hoe kan wetenschappelijke nuchterheid ooit wetenschappelijk veilig gesteld worden als het lijden van slachtoffers geen rol meer zou mogen spelen of niet mee mag tellen? Processen dienen precies gevoerd te worden omwille van het onmetelijke en onmenselijke leed aan slachtoffers aangedaan. Moeten dan echt eerst alle slachtoffers gestorven zijn voor er klaarheid kan geschapen worden in het dossier van seksueel misbruik in de Kerk? Gelukkig hebben enkele moedige parlementairen gehoor gegeven aan onze noodkreet, juni 2010 op de trappen van de Sint-Goedelekathedraal te Brussel om een Parlementaire Commissie op te starten. Een half jaar later al konden slachtoffers van seksueel misbruik in de Kerk er al terecht. Ook toen vond professor Torfs deze regelgeving maar niks.
Een ander punt. Wat zit rector Torfs dwars dat hij zo gekant is tegen de evolutie in het Kerkelijk Wetboek dat zelfs, wellicht uit eerlijke schaamte, de Paus de verjaring voor dergelijke misdrijven recent heeft opgetrokken naar 20 jaar?
Ik zie er echt het nut niet van in, en zeker de humane drive niet, dat slachtoffers van seksueel misbruik maar vlugger hadden moeten spreken en geen ‘drie jaar wachten’. Welke andere professor beweerde dat onlangs ook al weer? Hoe kan je slachtoffers van seksueel misbruik verantwoordelijk stellen dat zij een nuchtere wetenschappelijkheid in de weg staan? Is dan toch heel de historische misgroei op het punt van seksualiteitsbeleving in de Kerk weer eens de verantwoordelijkheid van de slachtoffers?
De enige verantwoordelijken voor het seksueel misbruiken van kinderen zijn de daders en zij die daders een hand boven het hoofd houden, nadat de feiten door hen gekend zijn. Dat is al zo vanaf dag één. Zelfs na honderd jaar Armeense Genocide zijn er nog hardleerse ontkenners. Dat zal na 100 jaar ‘zaak-Vangheluwe’ niet anders zijn.
Rik Devillé
www.mensenrechtenindekerk.be
Rik Torfs slaagt er blijkbaar nog steeds niet in om – in de discussie omtrent misbruik binnen de kerk – slachtoffers voor “vol” aan te zien. Er schuilt een soort angst in zijn discours, een angst die zelfs sommige bisschoppen al overwonnen hebben, die zeker al heel wat slachtoffers van misbruik overwonnen hebben, een bijna onbegrijpelijke vaderlijke angst voor de ‘kwetsbare’ mensen die slachtoffers voor hem nog altijd zijn. Alsof hij zijn eigen kinderen wil beschermen voor iets waar hijzelf misschien nog het meeste angst heeft. “Aufklärung”, maar dan volledig én wetenschappelijk. Hij heeft het hele emancipatieproces gemist, of wil dat proces niet zien of niet kennen, dat de honderden overlevenden van misbruik met gemengd succes hebben doorgemaakt, of nog doormaken, op weg naar beter. De roep om wetenschappelijk onderzoek is sinds 2010 aanwezig, zowel bij de parlementaire commissie, zelfs bij die kerkoversten die weten hoe het verder zou kunnen, evenzeer onder de slachtoffers. Slachtoffers hebben geen angst meer, die hadden ze 20, 30, 40 jaar geleden. Hun angst is sinds de langzaam en moeizaam tot stand gekomen erkenning vervangen door een wil tot “weten”. Alleen gedegen kennis van de mechanismen – zowel binnen als buiten de kerk – die tot misbruik leiden, dus wetenschappelijk onderzoek brengt ons als samenleving nog een stap verder dan alle stappen die slachtoffers al hebben gezet. De rector kan misschien kort terug naar de lesbanken van de echte samenleving, en even zijn knusse rectoraat luchten. Zou helpen.
Roel Verschueren
En eerlijk moet ik toegeven dat sommige van de duizenden dossiers mijn hoofd en dat van het MCU bestuur vijf jaar hebben gegijzeld dan wel beheerst, nu dus wij zijn ook een klein beetje moe. Mogen we?
