Blog Guido Klabbers d.d. 15 juni 2015.
Maak er een punt van!
De Paus heeft een “bisschoppentribunaal” ingesteld.
Dat roept direct associaties op met zaken zoals wandaden tegen de menselijke waardigheid en grove mensenrechtenschendingen of het herstel na jarenlange onderdrukking door apartheid. Terecht heeft het initiatief van Paus Franciscus daarom veel aandacht getrokken.
Wat hebben slachtoffers eraan?
Zal via een tribunaal recht gedaan gaan worden? Wordt de nalatigheid -of zoals onze Belgische vrienden het noemen “het schuldig verzuim”- bestraft?
Wij mogen in ieder geval verwachten dat het tribunaal niet zal discrimineren en ook de hogere oversten zal horen. Die zullen ook graag willen uitleggen, waarom zij of hun voorgangers hebben toegelaten dat duizenden kinderen werden misbruikt. Of minstens waarom zij er nu decennia later nog niet in slagen de stap te zetten naar erkenning, genoegdoening en compensatie. Zij mogen dan uitleggen waarom zij de goede voorbeelden van hun collega’s die zich wel hebben ingespannen om misbruikslachtoffers erkenning te geven, niet hebben gevolgd.
Wellicht wordt hen de vraag gesteld: “Wat bezielde u om via listige omwegen over identiteit, haarkleur en brilvorm de slachtoffers weer als leugenaar neer te zetten?”. Waarom is het verschil tussen de theorie van de website van uw congregatie/orde en de praktijk van de omgang met de slachtoffers zo groot?
Helaas moeten we onze verwachtingen snel bijstellen.
Het tribunaal is een onderdeel van de Congregatie van de Geloofsleer. Snelle actie is daar niet te verwachten en alles wat het imago van de RKK schaadt, zal worden vermeden. Tenzij een verlichte geest school maakt met de stelling: “het imago van de RKK is gediend met een ferme aanpak van al het schuldig verzuim, van al die bisschoppen en oversten die denken dat het vanzelf wel overgaat”.
Wordt het een serieuze actie of een PR stunt? Wij wachten even af of deze paus de kans krijgt, zijn punt te maken!
De nieuwe overheidscampagne inzake seksueel grensoverschrijdend gedrag is overgenomen door de RKK. De KNR maakt er melding van op haar website. Een punt dat iedere keer vragen oproept, is, dat binnen de RKK geen gebruik gemaakt wordt van de expertise van de misbruikslachtoffers. Het is kennelijk “veiliger” om een “bureau” in te huren of een psychologe iets te laten vertellen over “wat zij gehoord” heeft in gesprekken met slachtoffers. Diezelfde handelingsverlegenheid staat vaak ook een goede erkenning van het leed van een lotgenoot in de weg. Voor velen in de RKK is het misbruikdossier zelfs de “ver van mijn bed-show” gebleven.
In 2010 kwam het misbruik in de publiciteit.
In het Deetman onderzoek kwamen 5000 gevallen in beeld door meldingen van slachtoffers. Een groot deel daarvan betrof zaken in zgn. “hotspots”. Het was het zgn. “laaghangend fruit”. In de jaren daarna zijn veel nieuwe zaken gemeld en ook veel nieuwe locaties en congregaties in beeld gekomen als plaats en organisatie van misbruik. Vooral het fysiek, psychisch en seksueel misbruik in de katholieke kindertehuizen tart iedere beschrijving.
Wie de moed heeft een klacht in te dienen gaat een zwaar traject in door de klachtenprocedure van de RKK. Die is daar dan ook voor gemaakt, die uitputtingsslag: eerst de verweren van de aangeklaagden en pas dáárna de behandeling in de klachtzitting en het oordeel van deze klachtencommissie.
Hoewel er is gepleit voor dejuridisering, is daar zelfs bij sommige (voorzitters van) klachtencommissies nog niets van terug te vinden. Met soms bijzondere trouvailles wordt een zaak ongegrond of niet ontvankelijk verklaard, het steunbewijs onvoldoende geacht etc.. Of zoals recent een getuige in een zaak ondervraagd werd door de voorzitter, als ware hij de advocaat van de aangeklaagde zelf. Dejuridisering blijkt dus niet alleen een punt voor klager en aangeklaagde, maar ook voor de klachtencommissie zelf. Te vaak wordt geen enkele ruimte gegeven aan de mogelijkheid partijen tot overeenstemming te laten komen. De snelle ongegrond- of ‘niet-ontvankelijk’ verklaring wekt dan de schijn van partijdigheid van de klachtencommissie en betekent benadeling van het slachtoffer.
De klachtbehandeling is schril gaan afsteken tegen de mediation die in de eerste jaren gangbaar was, de Drieluik Herstel Bemiddeling. Slechts een klein aantal congregaties maakt via dit traject werk van een serieuze en persoonlijke erkenning, hoe zwaar dit inmiddels ook voor de betreffende oversten moet zijn.
In de klachtenprocedure zijn klagers afhankelijk van hun Juridisch Adviseurs, die weer afhankelijk zijn van het Meldpunt RKK voor toewijzing van zaken. Klagers kunnen het treffen met hun JA, als deze goed bereikbaar is, inventiviteit toont om steunbewijs te vinden en ook samenwerkt met anderen.
Je kunt als klager botte pech hebben, omdat JA’s teveel zaken hebben of slecht bereikbaar zijn en/of gewoon moe van al deze ellende. Dan kun je een zaak beter niet aannemen. Omwille van een goede voorbereiding op de klachtformulering en onderbouwing blijft het voortdurend zoeken naar steunbewijs van groot belang.
Melden bij KLOKK helpt dan om zoveel mogelijk zaken in beeld te krijgen. KLOKK probeert JA’s te informeren waar mogelijk, maar verwacht ook informatie retour. Het is halen en brengen, wie alleen haalt voor zijn eigen cliënt kan een ander tekort doen. Juist na 5 jaar blijkt het ook mogelijk met nieuwe meldingen bij KLOKK extra steunbewijs te brengen. Andere JA’s kunnen daarmee een herzieningsverzoek indienen voor oude vastgelopen zaken!! Melden helpt dus nog steeds, zeker als dat bij KLOKK via www.klokk/aanmelden gebeurt.
Daarom de oproep aan JA’s: laat jullie cliënten zich melden bij KLOKK!
KLOKK steekt veel tijd in de zoektocht voor uw cliënt en maakt kosten voor de oproepen, wij doen dat graag voor wie zich bij KLOKK heeft aangemeld. Wij zullen dat blijven doen voor de mensen die bij ons zijn aangemeld. Ook na 1 augustus 2015, in de hoop dat nieuw ”bewijs” voor uw cliënt een herzieningsverzoek mogelijk maakt. Ook voor de cliënt van uw collega?!
Daar maken wij een punt van!