HEEL niet GEHEEL onderzocht

Heel st joep poort
Heel st joep poort

Het Openbaar Ministerie heeft ernstige fouten gemaakt in het onderzoek naar de dood van 37 minderjarige jongens in het Limburgse internaat Sint Joseph in Heel.

Justitie stelde dat broeder Andreas betrokken was bij alle sterfgevallen, maar dat klopt niet. Dat stelt de werkgroep Eerherstel op basis van eigen onderzoek. De groep wil eerherstel voor de inmiddels overleden man.

De sterfgevallen werden opnieuw onderzocht op initiatief van schrijver en onderzoeker Ton van Reen. In een boek, dat donderdag wordt gepresenteerd, worden ‘ongekende feiten’ aan het licht gebracht, aldus de werkgroep. De verdenkingen kunnen volgens de onderzoekers ‘onmogelijk’ waar zijn.

(MCU) Het is me wat Limburg en OM je weet maar nooit wat onder de pet wordt gehouden en wie de schuld mag krijgen….Mea Culpa. Verschillende Bleijerheide jongens hebben twee jaar geleden melding gemaakt bij politie Heerlen / Kerkrade, dit na aandringen in de Tweede kamer door MCU zegde dhr. Moraal (OM) toe dat OvJ Heerlen / Kerkrade naar deze zaken zou kijken waarna afwijzing (verjaard) zou volgen en artikel 12 procedure gestart kon worden. Nooit gebeurd tot op de dag van vandaag horen wij niks, hoewel wij daar vaak op hebben aangedrongen, getelefoneerd. Er wordt niet eens opgenomen, de niet gekozen Burgemeester Som (CDA) van Kerkrade weigert ook ieder medewerking. Over Heel St Joep hebben wij menig artikel geschreven en informatie gegeven dat het nodige heeft losgemaakt maar niet in alle kringen.

ALLES EVEN OP EEN RIJTJE

Victor Tillemans werd veroordeeld in 1967 voor ontucht, de verplegers die hem hadden aangegeven moesten weg en de zaak ging de doofpot in. Tillemans was rector en tevens docent aan de opleiding voor Kinderbescherming in Roermond.

Buiten het feit dat verstandelijk gehandicapten een hele week werkten voor Philips (kerstverlichting) voor een reep chocola, kende St Joseph structureel pressie van bovenaf voor de groepsleiders, personeel, en met name dr. Verstralen die onjuiste informatie geeft bij opgeven sterfgevallen. ‘Hou er over op. Ik heb er zo verschrikkelijk mee gezeten’! Dit verhaal van dr. Verstralen vertelt directeur Eijsink aan meester Windt, bestuur Daelzicht en president van de Roermondse rechtbank die er ook niets mee doet. Er wordt niets en nooit iets onderzocht, of het blijft binnenskamers (veroordeling pater Tillemans 1967).

Vele jaren later is er nog niet veel verandert op St Joep. JW (veroordeelde zedendelinquent) werkt eind zestiger, begin zeventiger jaren op St Joseph en wordt zelf ook enkele malen midden in de nacht betast maar weert zich en vertelt dit aan broeder Ivo die op zijn beurt JW vertelt: ‘als je weg wilt…geen probleem’. Ook komen er zelfmoorden voor, toestand is vele malen erger dan de buitenwereld ervaart.

Dan is er nog pater Pim. Pater Pim werkt rond begin zeventiger jaren in Heel, te St Joep onder broeder Ivo. Pater Pim neemt kinderen mee naar zijn huis in Roermond. Van Vrijdagavond tot Zondagochtend, net voor de mis begint brengt hij ze weer terug. De kinderen zijn vreselijk overstuur als ze terugkomen. Dagen duurt het voor ze weer hanteerbaar worden. Een bekende familie uit Heel vraagt aan de desbetreffende verzorger (JW) hoe oud hij is en de man blijkt kwaad omdat hij denkt dat hij- JW- een van zijn kinderen misbruikt. Dan gaat JW zelf op onderzoek en vraagt de kinderen naar wat er gebeurt bij pater Pim. PN een van de pupillen vertelt dat pater Pim hem verkracht en misbruikt. Dit wordt later bevestigd door een andere groepsleider uit het nabij gelegen D. Dan is er nog een autistisch jongetje JK (11 jaar) waar een andere groepsleider DP zijn verhaal doet bij JW. Dit autistisch jongetje wordt ook door Pater Pim misbruikt.

Inmiddels weten we wie pater Pim is. Pater Pim vertelt tegen een journalist dat hij niets weet / herinnert over Heel. Tegen een andere journalist erkend hij dat hij het verstandelijk gehandicapt jongetje PN goed kent. Over misbruik weet hij niets, ‘die kinderen verzinnen immers van alles‘.

‘De kinderen waren niet al te snugger’ dus wij weten niet precies wat er gebeurt is. Pater Tillemans wordt in eerste instantie vrij gesproken, doch PG Gonsalves gaat meteen in hoger beroep. Dan wordt pater ‘Tilly Willy’ tot groot verdriet van iedereen die een katholiek godenhart heeft veroordeeld tot vijf maanden gevangenis straf (vier voorwaardelijk). Verrassend is dat deze zelfde Gonsalves ook ter sprake komt bij het ‘onderzoek’ van Dato Steenhuis naar al te nauwe banden jusititie met RK types. Sterker nog, we leven dan twee decennia later, citeert Steenhuis uit de memoires van Gonsalves:

R. Gonsalves deed verslag van zijn kennismakingsgesprek in 1986 met twee bisschoppen: “Ik bezocht de bisschoppen op eigen initiatief. Van mijn voorganger begreep ik dat zich wel eens delicate zaken voordeden, waarin leden van de katholieke geestelijkheid waren betrokken. Men stond een discrete behandeling voor. Tegen de bisschoppen zei ik: ‘Ik wil ook op dat punt duidelijk zijn. Als u hoort dat een van uw priesters zich aan strafbare feiten heeft schuldig gemaakt’ – waarbij het kon gaan om zedendelicten – ‘dan raad ik u aan om daar meteen met mij contact over op te nemen. Ik ben dan bereid met u te overleggen hoe we de publicitaire schade kunnen beperken. Maar één ding zeg ik u wel: de zaken worden hoe dan ook aangepakt.’” (einde quote)

Opmerkelijk dat Steenhuis NIET de namen noemt van de twee bisschoppen. Verder gaat PG Gonsalves ‘op eigen initiatief’? Waarom, is dat gebruikelijk, veiliger dat anders zaken door derden worden opgepakt en niet meer controleerbaar zijn? Gonsalves is bereid tot een deal omdat delicate zaken zich voordeden (we hebben het hier over kindermisbruik) hoe de publicitaire schade te beperken. Publicitaire schade kan alleen beperkt worden wanneer het in de doofpot verdwijnt, en daar werkt Gonsalves maar al te graag, op eigen initiatief, aan mee.

Gonsalves zelf geen frisse jongen wanneer het gaat om zijn Nieuw Guinea connecties waar Gonsalves sadistisch te keer ging tegen de inheemse kinder bevolking dat zijn bijnaam destijds luidde ‘Gunsalvo’.

In Heel is pater Tillemans weliswaar veroordeeld maar niemand had er ooit van gehoord tot recentelijk Zaterdag 17 September 2011. Misbruikzaken uit het verleden die in 1965-67 plaatsvonden. En dit zijn niet de enige misbruikzaken uit het verleden die uit de publiciteit zijn gehouden. Ook Gonsalves werkt aan een kant mee aan een veroordeling en aan de andere kant doet hij mee met de huichelachtige zwijgcultuur, de omerta van RK makelij.

Hoe gaat dat in de praktijk? In Heel werd een jaar later, nadat medewerkers werden ontslagen omdat ze pater Tillemans hadden ‘verraden’, een OTS’er aangenomen die een zedenmisdrijf op zijn geweten had. Broeder Ivo hield de boel goed in de gaten, men was immers gewaarschuwd. De OTS’er die ons schreef, kan dit niet met de bedoeling gedaan hebben dat zijn verhaal nu opeens een heel opmerkelijk licht werpt op de ‘doofpotmechanismen’ in de katholieke kerk. De zondebok, een fenomeen uit de bijbel bij Mozes, kan goed van pas komen als de celibataire ballenzak volloopt en bij een broeder ontploft, er iemand in de buurt moet zijn, een zondebok, om deze edele rol op zich te nemen. Dus hij wordt aangenomen om ‘beter te worden’. Dit alleen is wrang gezien de seksuele voorgeschiedenis op een internaat als St Joseph. De OTS’er wordt eerder aangenomen om eventuele seksuele escapades af te schuiven dan om ‘beter te worden’. De OTS’er mag kinderen wassen, stopt ze in bed en verzorgd ze. Alles met toestemming van broeder Ivo, de rechter, de voogdijraad.

luminal facts mixMaar er is méér!

Dato Steenhuis die een onderzoek doet na 1980 kan alleen een kastje vinden in Den Bosch maar nergens de Gonsalves tapes ontdekken waarin deze zaak uit Heel natuurlijk niet te vinden of niet onderzocht hoefde te worden, het was immers Steenhuis ook zijn opdracht niet. Braaf en netjes, met een kleine maar opmerkelijke toegeefelijkheid op het einde wil Steenhuis aan deze conclusie uit zijn rapport nog wel iets toevoegen:

“Ik kan niet uitsluiten, dat met name vóór 1980 priesters en geestelijken wél op een aparte behandeling konden rekenen. Misschien had mijn conclusie iets genuanceerder gekund.”

Opmerkelijk, in Nieuwsuur draaide Steenhuis in vele bijzinnen, het magere resultaat naar de doofpotmechanismen weg. Maar wat nog verrasender is de zaak Demmink die ook bij Gonsalves om het doofpot hoekje komt kijken:

De secretaris-generaal van het ministerie van Justitie Demmink tegen wie zeer sterke aanwijzingen bestaan van kindermisbruik en tegen wie zelfs aangifte is gedaan, heeft recent de ‘mr. Gonsalves-prijs‘ uitgereikt aan de politieregio Midden en West Brabant. In plaats van zich te moeten verantwoorden voor de rechter wegens de verdenking van een van de meest weerzinwekkende delicten uit ons strafrecht, staat Demmink ‘namens onze CDA-minister’ prijzen uit te reiken. Dit was Nederland anno 2008 maar vandaag is Nederland door de RK misbruik-affaire langzaam tegen de high-class pedo zaken in politieke en ‘hogere’ kringen aan het schurken, en niemand die iets deed, en zeker ‘de hogere kringen’ niet, de politici die hun ge-ejaculeer in handen legden van (kinder)handelaren onder het ‘afdak’ in de AF-plantsoen, beter bekend als het PSV afdak. Er kwamen allerlei soorten seks contacten voor. Wie kwamen wel onder ‘het afdak?’ Drie mannen springen eruit: een topman van Justitie, een geestelijke uit Limburg (deken te W) en een kinderarts uit het Eindhovense Catharina-ziekenhuis. De activiteiten onder het ‘afdak’ werden een probleem voor de politie. Justitie ‘greep in’ en het ‘reisbureau’ hield op te bestaan.

Het OM veegt de stoep schoon tussen kerk en staat…tussen kerkstraat en rechtstaat? Doofpot mechanismen uit het heilige land, beschermd door wereldse lieden die zelf het meest te verbergen hebben. Luminal was de doodsoorzaak volgens OM en eerder aangegeven door MCU van vele verstandelijk gehandicapten op internaat St Joseph te Heel…DAT STAAT VAST…nu de ‘ongekende feiten’ nog…en de arts(en) verplegers die deze middelen verstrekt hebben…..op meerdere internaten.

Hollywood grooming

hollywood groomingDylan Farrow, de geadopteerde dochter van Woody Allen en Mia Farrow, schrijft voor het eerst over het vermeende misbruik door haar adoptievader toen ze 7 jaar was.

In een open brief aan the New York Times schreef Dylan Farrow het volgende:

For as long as I could remember, my father had been doing things to me that I didn’t like. I didn’t like how often he would take me away from my mom, siblings and friends to be alone with him. I didn’t like it when he would stick his thumb in my mouth. I didn’t like it when I had to get in bed with him under the sheets when he was in his underwear. I didn’t like it when he would place his head in my naked lap and breathe in and breathe out. I would hide under beds or lock myself in the bathroom to avoid these encounters, but he always found me. These things happened so often, so routinely, so skillfully hidden from a mother that would have protected me had she known, that I thought it was normal. I thought this was how fathers doted on their daughters. But what he did to me in the attic felt different. I couldn’t keep the secret anymore.attic train

When I asked my mother if her dad did to her what Woody Allen did to me, I honestly did not know the answer. I also didn’t know the firestorm it would trigger. I didn’t know that my father would use his sexual relationship with my sister to cover up the abuse he inflicted on me. I didn’t know that he would accuse my mother of planting the abuse in my head and call her a liar for defending me. I didn’t know that I would be made to recount my story over and over again, to doctor after doctor, pushed to see if I’d admit I was lying as part of a legal battle I couldn’t possibly understand. At one point, my mother sat me down and told me that I wouldn’t be in trouble if I was lying – that I could take it all back. I couldn’t. It was all true. But sexual abuse claims against the powerful stall more easily. There were experts willing to attack my credibility. There were doctors willing to gaslight an abused child.

Manhatten AllenI was stricken with guilt that I had allowed him to be near other little girls. I was terrified of being touched by men. I developed an eating disorder. I began cutting myself. That torment was made worse by Hollywood. All but a precious few (my heroes) turned a blind eye. Most found it easier to accept the ambiguity, to say, “who can say what happened,” to pretend that nothing was wrong.

(MCU) Uiteraard is dit het zelfde probleem waar wij met z’n allen ook voor hebben gestaan, wordt je gelooft of niet? Komen andere mensen voor je op of gaan ze zeggen ‘anderen hebben er nooit iets van gemerkt’!

En dan Hollywood, wanneer geeft Hollywood een signaal af en wie belt Woody Allen, welke van zijn Hollywood vrienden: Cate Blanchett? Louis CK? Alec Baldwin? Emma Stone? Scarlett Johansson? You knew me when I was a little girl, Diane Keaton’, schrijft Dylan Farrow.

“Hey Woody is dit waar, wil jij voor een commissie verschijnen? Bestond dat kamertje? Zolder met treintje?

We zijn geen hulpverleners

wasbeurt katIn 2010 toen de grote onthullingen seksueel misbruik RKK klotsend door de dijken braken, klonk de kreet ‘prioriteit aan de slachtoffers‘ als een magnum opus door de Hollandse vlakten tot aan de vrome Limburgse heuvels toe. Heilzaam en vol deemoed werd aangekondigd dat de slachtoffers HULP ten deel zou vallen, eerst de slachtoffers!!! Bodar verklaarde in Pauw en Witteman dat hij naast de slachtoffers zat, dat ook Bodar slachtoffer was van het vergrijp en immoreel gedrag in zijn eigen kerk, hij werd erop aangekeken. Bodar wilde overigens niet met mij in een uitzending, dan kwam hij gewoon niet als ik maar wegbleef, dat gaf mij het gevoel dat ik geen gewoon slachtoffer was, een slachtoffer met een aparte status die je mocht plagen en wiens uitstraling de kerk geen goed deed.

Al eerder hebben wij op 24 Okt. 2012 herhaald aandacht besteed aan de hulpverlening  Prioriteit Ja of Neen

Nu worden wij wederom opgezadeld met de Hulpvraag. Wij willen daar graag over meedenken, in participeren in onze (her)nieuwde participatie maatschappij. Uiteraard zijn ook wij geen hulpverleners. Graag sturen wij mensen door naar de instanties maar ook die zijn niet ingericht om de RBS verworpenen op te vangen. RBS staat voor religieus bunker syndroom (net iets anders dan TBS maar dan ter beschikking van God), het heeft te maken met het ‘overleven van de geest’ zoals Thomas Doyle dit heeft aangegeven. RBS is voor mensen die noodgedwongen jaren in een kloosterinrichting hebben gezeten en daar hun hele emotionele bestaan hebben moeten dicht plamuren. De belangrijkste, meest onderkende invloed bij het misbruik / geweld systeem is de zelf-verloochening die de zwijgplicht initieert. Het ging niet om jou identiteit, het ging om een hardnekkige zelfkastijding, op te gaan in een collectieve sfeer van onthouding en het ontwikkelen van een extern bewustzijn. God, niet jij. adv Bleijer 1925 blog tekstJe kan aan God niet ontsnappen. Je moest toegewijd blijven aan een hoger religieus systeem, je kind ziel opofferen aan de keuze die deze voornamelijk homoseksuele mannen hadden gemaakt om God te dienen. Niet jij….God! Met deze afgrendeling, afsnijding van je wezen bunkerde je door, werd je gedrild, spartaans opgevoed, je leven van ’s ochtends vroeg tot de laatste bed plasser gecheckt, roomse rituelen waaraan je je moest onderwerpen. Biechten, keurige feestdagen in het zondagse pak, alles had maat, een stil ritme tikte door het kloosterleven in eeuwenoude tradities met een volkomen wereldvreemd, een onbekend zelfbeeld, werd aangestampt. Onlangs hoorden wij nog een verhaal van nonnen die meisjes andere namen gaven, net zoals zij zelf ten prooi waren gevallen aan deze zelfverloochening, kregen de jonge ‘ingetredene’ een andere naam opgespeld. Uiteraard tegen hun zin. Zo noemde broeder Servatius mij ‘Huub’ terwijl ik hem gepikeerd vertelde dat mijn roepnaam ‘Bert’ was. ‘Ja, maar dat komt van Hubertus’! Veel mocht ik niet terugzeggen en heb Servatius laten voelen dat ik niet reageerde op de naam Huub, rende tijdens voetballen op het plein gewoon de andere kant uit. Ben soms doof….en bezig.bleijerheide roomse jeugd 1928

‘We hebben gevochten voor Hulpverlening van onze doelgroep, concreet, met mensen in onze directe en indirecte omgeving. De Hulpverlening zelf wacht teveel af, het stokje wordt aan ons doorgegeven en wij maar spurten. Jarenlang melden zich mensen bij ons wiens problemen wij door en door kennen. Wij zijn echter niet bevoegd, geaccrediteerd doch willen zeker onze ervaringen een plaats geven. De oude machthebber zit op Bodar rozen, kletst veel maar doet niks,  want de nieuwe machthebber (wer soll dass bezahlen) sluit ons weer op in oneven kosten, en herbeleving therapieën.

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3584686/2014/01/28/Ik-voel-mij-als-therapeut-geketend-door-nieuwe-machthebber-verzekeraars.dhtml

Verwaarloosde psyche

Ierland heeft steken laten vallen bij de bescherming van kinderen tegen seksueel misbruik en is daarvoor aansprakelijk.

Lees  het eens anders: Nederland heeft steken laten vallen bij de bescherming van kinderen tegen seksueel misbruik en is daarvoor aansprakelijk. Ierland nederland

Dat oordeel heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) dinsdag geveld in de zaak die slachtoffer Louise O’Keeffe tegen de Ierse regering had aangespannen. Dublin moet O’Keeffe dertigduizend euro schadevergoeding betalen.  De 48-jarige O’Keeffe had er recht op dat zij voor een ‘onmenselijke en vernederende behandeling’ zou worden behoed, vindt het EHRM. De Ierse werd op 9-jarige leeftijd in de klas misbruikt door een leraar van haar rooms-katholieke school. Ze daagde de staat voor de rechter omdat die volgens haar had verzuimd maatregelen te nemen om het ‘stelselmatige misbruik’ op de Dunderrow-school in de jaren zeventig tegen te gaan.

Het hof in Straatsburg gaf haar gelijk. Het vonnis maakt mogelijk de weg vrij voor honderden andere Ierse (Nederlandse) misbruikslachtoffers om schadeloosstelling van de overheid te eisen.

(MCU) Vernederingen, opsluitingen, geweld, misbruik en tal van seponeringen vielen daders uit de klerikale hoek ten deel, aan kinderen werd niet gedacht.  In 1959 werd broeder Johannes veroordeelt (Meerssenhoven), later werd bekend dat hij tenminste 1 jongen seksueel had misbruikt in St. Joseph, Heel (bekend van het dodelijk luminal gebruik zwakzinnigen). In 1960 werd broeder Paulus veroordeelt voor misbruik ( ruim twee jaar in het gevang) dit in Pancratius directe omgeving St. Joseph, Roermond. Van 1932 tot 1946 werden in St. Joseph meer dan 1000 kinderen uit ontwrichte gezinnen verpleegd. Broeder Pancratius, oorspronkelijk Bleijerheide, had belangrijke posities waar in ieder geval deze drie broeders een opmerkelijke rol speelden. Pancratius, zorgde voor nieuwe, frisse aanvoer van kinderen in tal van internaten, ook bij de Franciscanessen in Overbunde waar ik zelf ook nog gezeten heb. Pancratius kreeg ruim de gelegenheid door zijn ‘wetenschappelijke’ visie op ‘de verwaarloosde psyche van het kind’ veel kinderen te plaatsen. Het maakte toen grote indruk er bestaan 120 uitgetikte kenmerken van de persoonlijkheid van het kind door broeder Pancratius opgesteld. Het maakte van hem een deskundige en genoot steeds meer aanzien in en rond overheidsinstellingen/ geld stromen.

reep chocolaPancratius schreef richtlijnen voor de jeugdleiders, hij zette de padvinderij in Roermond op, regelde de evacuatie van de jongens naar Friesland, werkzaam bij politiek (?) delinquente jeugd Gemminich, directeur de Bosbeek, Heemstede, lieten verstandelijk gehandicapten voor een reep chocola op Meersenhoven werken, en er bestond een dierbare briefwisseling met een oudleerling van St. Joseph, Pater Piet Penning de Vries. Ook veel verstandelijk gehandicapten van Heel werkten voor een reep chocola voor Philips.

reep chocola 2
.
(10.000-20.000 slachtoffers in NEDERLAND)
.

In het recentelijk Cie archiefonderzoek Handelwijze OM bij seksueel misbruik van minderjarigen in de Rooms katholieke kerk door van Boven (oud-algemeen rijksarchievaris) en Koster (voormalig vice-president strafkamer Hoge raad) staan een paar opmerkelijke conclusies met een, moreel niet te accepteren, beslissing namelijk:

Dat die er in een nóg eerdere periode wel geweest zijn, moet niet worden uitgesloten gezien een verhaal dat ik gedurende mijn onderzoek van diverse kanten, steeds in ongeveer dezelfde bewoordingen, heb vernomen. Een verhaal, waarin de laatste Procureur-Generaal die in Den Bosch is benoemd, door de waarnemer tot dan toe, wordt geconfronteerd met een kastje waarin zedenzaken tegen RK geestelijken zouden liggen. Hij bekijkt die zaken die uit de jaren 50 en 60 stammen en merkt op dat daar nu, het is 1997, niets meer mee valt te doen en geeft opdracht ze weer op te bergen. Dat is gebeurd en ik heb vastgesteld dat die dossiers later op grond van de Wet politiegegevens vernietigd zijn. Kennelijk leefde de Hoofdofficier te Maastricht nog in deze sferen, toen hij in 1981 tegen een officier (die de derde zaak die uit de gesprekken naar voren kwam op haar bord kreeg) zei: “Geef maar hier, deze zaken doet de kerk zelf af”.

(rapport OM Boven / Koster) Aan de hand van de casuïstiek hebben wij kunnen constateren dat tussen het OM en de kerkelijke leiding een goed overleg bestond wanneer een geestelijke verdacht werd van seksueel misbruik van minderjarigen. De Kerk had er belang bij dat de zaak zoveel mogelijk buiten de publiciteit werd gehouden vanwege mogelijke reputatie schade voor de Kerk. Het OM wilde daaraan vaak wel tegemoet komen en vroeg op zijn beurt van de Kerk maatregelen te nemen om recidive te voorkomen….Het OM heeft de kerk niet aangesproken op haar stilzwijgen, schrijft het rapport…dus zoals ik al in 2010 bij Knevel en van den Brink tegen Femke Halsema riep nadat ze zei dat ‘we hier scheiding van kerk en staat hebben’, dus reageerde ik…’oh ze kunnen gewoon hun gang gaan’? Femke zweeg.

Femke H

 

 

Niets te eten

no war SyrieDe Nederlandse pater-jezuïet Frans van der Lugt heeft op YouTube een filmpje (Het filmpje) gezet over de toestand in de belegerde Syrische stad Homs. De pater woont al 45 jaar in in Syrië, waar hij mensen met een beperking opvangt.

De mensen hebben niets te eten, zegt hij. “Moeders zoeken op straat naar eten voor hun kinderen.” In het filmpje luidt hij ook de noodklok over de gebrekkige medische voorzieningen in Homs. We hebben dringend hulp nodig”, zegt de pater. “We willen niet sterven in een zee van ellende en leed.”.