Seksueel misbruik in de kerk. Een antwoord op een vraagje.
In zijn jongste blog vraagt Bert Smeets (Mea Culpa United) zich af hoe het zit met de Belgische doofpot, de Duitse slachtoffers, de Nederlandse misbruikaffaire, de Amerikaanse rechtszaken tegen de Heilige Stoel. Hoe het Ierland vergaat na de val van de bisschoppen, Vangheluwe, Simonis, Gijsen? Wat gebeurt er in het Internationaal Gerechtshof in Den Haag? Hij vraagt zich af of alle vragen gesteld zijn en de antwoorden geschrapt?
Het zou al te gemakkelijk zijn Bert gewoon te verwijzen naar The International Clergy Sexual Abuse News Monitor, want hoewel daar een niet te onderschatten bron aan informatie voor het rapen ligt, geeft deze nieuwsmonitor niet alle antwoorden op alle vragen op het gepaste moment.
Ik doe dan maar vanuit Wenen een voorzichtige poging. Vandaag BELGIË.
In België is het aan de oppervlakte bedrieglijk windstil. Er zijn nu immers tijden van media-aandacht en mediastilte. Maar we weten ondertussen met zijn allen dat beide fenomenen nooit een graadmeter waren voor wat echt gaande is. Media berichten als iets spectaculair wordt aangedragen, maar zoeken zelf niet naar analyses of nieuwe feiten.
Kort samengevat kunnen we stellen dat we in België een periode meemaken waar alles in de coulissen gewoon verder loopt.
Het nieuwe Centrum Arbitrage seksueel misbruik dat officieel op 1 maart 2012 van start ging, ontving de eerste 108 dossiers van slachtoffers die via deze niet-onafhankelijke organisatie (want 3 leken + 2 afgevaardigden van de bisschoppen) op zoek gaan naar erkenning en financiële tegemoetkoming. Na contact met een erkend bemiddelaar die zijn kandidatuur als extern arbiter bij het centrum heeft ingetrokken nog voor het van start ging, blijken nogal wat mensen een probleem te hebben met de niet-onafhankelijke samenstelling van het Wetenschappelijk Comité dat tenslotte over de toekenning van financiële compensatie moet beslissen. De opvolgingscommissie beslist deze dagen achter gesloten deuren over de ingediende kandidaturen: 36 Vlaamse en 41 Franstalige.
Ondertussen bereiden de slachtofferorganisaties waaronder Werkgroep Mensenrechten in de Kerk (klik op “arbitrage”) informatiedagen voor om hun leden volledig te kunnen informeren over de procedure en diegenen te begeleiden die beslissen het Centrum te willen inschakelen in hun dossier. Juristen bekijken de implicaties voor de slachtoffers, vooral voor diegenen die in burgerlijke procedures zijn gestapt en – volgens het reglement van de Arbitrage – deze procedures moeten stopzetten of opschorten tot de arbitragecommissie haar ‘bindend’ oordeel heeft geveld in elk betreffend dossier. Onduidelijk is ondertussen of het Centrum erin is geslaagd zich operationeel te voorzien in alles en iedereen die nodig zijn om effectief van start te kunnen gaan.
Justitie werkt ondertussen naarstig verder in het zoeken naar en samenstellen van bewijsmateriaal voor schuldig verzuim en ondervraagt nog steeds discreet slachtoffers. Sinds de laatste huiszoekingen in de bisdommen en bij de congregaties (januari 2012) is het naar de buitenwereld stil, binnenskamers zijn de diensten van onderzoeksrechter De Troy en de politiediensten van Peter De Waele en Anne Beeckman onverstoord aan het werk.
De advocaten van de slachtoffers hebben op 5 december 2011 cassatie ingediend tegen de beslissing om het tijdens Operatie Kelk in beslag genomen materiaal nietig te verklaren. In de week van 20 februari 2012 legden ze in naam van de slachtoffers hun “memorie” neer ter griffie van de rechtbank. Uitspraak wordt verwacht in april 2012. Dit zou ook ongeveer de tijd moeten zijn waarop de 7e Kamer van de rechtbank van eerste aanleg te Gent een eerste zitting organiseert binnen het kader van de Burgerlijke procedure aangespannen door een groep slachtoffers (groepsvordering/Class Action) op 16 september 2011 tegen de Heilige Stoel, de Belgische bisschoppen een hoofden van de congregaties.
Pedo-bisschop Roger Vangheluwe leeft ondergedoken, is officieel nog steeds bisschop, staat officieel nog steeds op de payroll van de kerk (en dus de staat). Het vaticaan dat over zijn verder lot moet beslissen heeft zich in deze zaak nog niet officieel geroerd.
Ik wil Bert er ook nog op wijzen, dat nogal wat mensen dagelijks inspanningen leveren om de laatste informatie en ontwikkelingen (ook in Nederland) aan te vullen. Dat de sectie “Nederland” op deze Wikipagina nogal stiefmoederlijk wordt behandeld, ligt aan de Nederlanders. Deze Belg doet alvast wat hij kan.
Roel Verschueren, Wenen 6 maart 2012
Ter aanvulling van dit accuraat overzicht, 3 punten:
– Er wordt van de slachtoffers naar mijn mening niét gevraagd hun lopende procedures op te schorten. Alleen wordt gesteld dat als een burgerlijke procedure tot financiële tussenkomsten leidt, deze mee verrekend worden in het door de arbitragecommissie toegekende bedrag.
– “De procedure kan ook nog worden opgestart als de dader overleden is of indien de feiten niet helemaal bewezen zijn” zo meldt http://www.kerknet.be/actua/nieuws_detail.php?nieuwsID=106194 nog op 07/03/2012. Ook wanneer het slachtoffer overleden is kunnen nabestaanden een aanvraag indienen bij de arbitragecommissie.
– En last but not least zijn er de uiterst belangrijke, accurate en dicht bij de slachtoffers staande 10 contactpunten van de kerk (zie http://www.misbruikindekerk.be) met een volledig pakket aan (professionele) opvang, ondersteuning, daderconfrontatie met de feiten, reactie van de kerk op de dader, melding aan het parket door de kerk bij nieuwe feiten die aan het licht komen of wanneer de dader tot andere bekentenis overgaat, info over dit alles aan het slachtoffer, en tenslotte ook de vraag welke financiële tegemoetkoming het slachtoffer wenst. Dit voorstel wordt binnenkerkelijk besproken, geëvalueerd en aan het slachtoffer meegedeeld. Als het slachtoffer zich hierin kan vinden dan wordt een ‘dading’ opgemaakt waarmee het dossier, op het niveau van het betreffende bisdom, na uitbetaling wordt afgesloten. Het slachtoffer behoudt evenwel z’n volle recht om nadien nog elke andere procedure op gang te brengen, gerechtelijk, de arbitragecommissie enz.
Ter info kan ik hier meedelen dat ikzelf deze laatste procedure gevolgd hebt bij het contactpunt in het Bisdom Limburg. Ik heb m’n volledig verhaal kunnen doen, waarop men de dader met de feiten heeft geconfronteerd en me hiervan verslag gedaan, ik het mét de kerkelijke instanties het schuldig verzuim nagegaan en mee gedocumenteerd, dit allemaal synchroon met de melding en behandeling door het parket van Hasselt, dat ook het schuldig verzuim aan Brussel gemeld heeft, ik heb tenslotte m’n financiële vraag gesteld, refererend naar de categorieën van de arbitragecommissie en hierop is volledig tot m’n tevredenheid en genoegdoening ingegaan en er is al in uitbetaling voorzien. “Als de arbitragecommissie meer zou kunnen of willen doen, kan je je nog altijd tot hen wenden”, zo luidde de slotboodschap van de Limburgse kerk.
Financiële compensatie door de arbitragecommissie is van belang, maar laat het slachtoffer op z’n honger wat de eigen verwerking van het gebeurde betreft alsmede ook de daderopvolging, er is geen of niet altijd confrontatie van de dader met de feiten en het slachtoffer ontbeert de dynamiek van het spreken, erkennen, gehoord worden, vragen stellen, inzicht krijgen in het waarom en hoe, in wat er geweten was, wie al of niet iets gedaan heeft. Allemaal erg belangrijke elementen in de verwerking.
Maar mediatiek is dit alles geen nieuws. Deze contactpunten zijn in feite het vervolg op de commissie Adriaenssens die onnodig en onnuttig door het gerecht werd onthoofd. Wie er terug mee wil aanknopen kan het langs de nieuwe contactpunten maar velen die een eerste melding gedaan hebben zullen zwijgen. En velen die het na de bekendmaking van de 10 contactpunten hadden willen doen zullen eeuwig zwijgen nadat het gerecht op tientallen plaatsen opnieuw is binnengevallen en zelfs de nieuwe meldingen (zoals in Antwerpen) heeft meegenomen.
Laat het Hof van Cassatie in België op 13 maart 2012 (datum van de behandeling) de gehele “operatie kelk”, met inbegrip van alle inbeslagnames, definitief nietig verklaren en zo de honderden slachtoffers verzekeren in het positieve van hun melding aan de commissie Adriaenssens, die, zoals de commissie Deetman, in opdracht van de kerk op een onafhankelijke wijze het vertrouwen van de slachtoffers heeft weten te winnen, vertrouwen dat achteraf door het gerecht en advocaten, schromelijk werd geschonden en misbruikt.
Jan Hertogen